Scheephistorie 10. Lemster beurtman

Scheepshistorie 10

Biezen, Henk van der

In dit nummer van Scheepshistorie staan de volgende artikelen:

- De Lemster beurtman, een eigentijds scheepsmodel. De verbinding tussen Lemmer en Amsterdam over de Zuiderzee, later IJsselmeer, was tot in de twintigste eeuw de hoofdader voor het handels- en reizigersvervoer tussen Friesland en de Zuidelijke Nederlanden. Voor de vaart over het ruwe water van de Zuiderzee met zeilende beurtschepen waren robuuste en betrouwbare schepen nodig om een veilige en betrouwbare dienstregeling te realiseren. Een schitterend contemporain model van een Lemster beurtman in het Fries Scheepvaart Museum toont één van deze stoere schepen.

- Spierkracht van mens en dier als aandrijving. De roeiboot en de trekschuit zijn bekende voorbeelden van door mens en dier voortbewogen vaartuigen, maar er zijn in het verleden talloze andere toepassingen geweest van spierkracht in veel minder bekende vormen. Veerponten en baggermolens aangedreven door paarden of ossen zijn enkele van de andere voorbeelden die in dit verhaal aan de vergetelheid worden onttrokken.

- De rede van Zierikzee, scheepvaart in de vroege zestiende eeuw. De 16e eeuw is een boeiend tijdperk op velerlei gebied. Ook in maritiem opzicht zijn er belangrijke ontwikkelingen geweest die aan de wieg stonden van de Gouden Eeuw. Bronnen over de scheepvaart uit die periode zijn echter zeldzaam, maar we weten dat in Zeeland in de veertiende, vijftiende en zestiende eeuw de scheepvaart in hoog aanzien stond. Met wat voor schepen de Zeeuwen voeren is helaas minder bekend. Het schilderij van de ?Rede van Zierikzee? vertelt ons echter iets meer uit deze boeiende periode van de Nederlandse maritieme geschiedenis.

- Museumschip en schaalmodel, Hr.Ms. Tonijn. Het unieke ontwerp van de driecilinderboten van Nederlands ontwerp en makelij werden in 1962 op stapel gezet en behoorden tot de modernste onderzeeboten uit die tijd. De techniek van een varend model is minstens zo complex als het echte schip, terwijl de onderwatervaart van het model een mooi beeld geeft van hoe een onderzeeboot tijdens de onderwatervaart eruitziet.